اثر تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلیکول (PEG 6000) در محیط کشت جامد روی خصوصیات گیاهچه ژنوتیپ‌های چغندرقند

در پژوهش حاضر از پلی اتیلن گلیکول 6000 در محیط کشت جامد به منظور ایجاد سطوح مختلف تنش خشکی با هدف بررسی واکنش خصوصیات گیاهچه 20 ژنوتیپ مختلف چغندرقند استفاده شد. تعداد 15 ژنوتیپ جدید (O-Type) همراه با 5 ژنوتیپ شاهد شامل سه متحمل، یک نیمه متحمل و یک حساس و چهار سطح تنش خشکی با پتانسیل اسمزی صفر، 6/0-، 7/0- و 8/0- مگاپاسکال (به ترتیب از ترکیب صفر، 15، 20 و 25 درصد وزن در حجم PEG 6000) به صورت آزمایش فاکتوریل (20×4) بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از اعمال تیمار های تنش خشکی و حدود 30 روز پس از رشد گیاهچه‌ها، صفات طول اندام هوایی و ریشه چه، وزن تر اندام هوایی و ریشه چه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه چه، اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی، ژنوتیپ و اثر متقابل تنش در ژنوتیپ برای صفات وزن تر اندام هوایی و ریشه چه معنی‌دار (P<0.01) بود. اثر ژنوتیپ نیز برای طول اندام هوایی و ریشه چه معنی دار (P<0.01) بود. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش برای طول اندام هوایی (P<0.01) و طول ریشه چه (P<0.05) معنی دار شد. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ‌های چغندرقند از لحاظ تحمل به خشکی تنوع ژنتیکی بالایی وجود داشت، به طوریکه ژنوتیپ‌های G18 و G16در بین شاهدها و ژنوتیپ‌های G10، G4، G7 و G5 در بین لاین های نگهدارنده (O-Type) در سطوح مختلف تنش خشکی برای اکثر صفات مورد بررسی نسبت به میانگین ژنوتیپ‌های شاهد، برتری داشتند. به نظر می‌رسد که جهت بررسی تنوع ژنتیکی چغندرقند تحت شرایط تنش خشکی با استفاده از محیط کشت جامد PEG، استفاده از صفت طول ریشه چه و وزن تر ریشه چه گیاهچه چغندرقند و اعمال تنش خشکی تا 6/0- مگاپاسکال مناسب تر می‌باشد.